Yazan: Danielle North
AÄŸustos 2009
Tatlarin Yeraltı Åžehri Acıgöl ilçesinin yaklaşık 10 km kuzeyindeki Tatlarin Köyü’nde bulunmaktadır. Köylülerin ‘kale’ olarak adlandırdıkları tepede yer alan yeraltı ÅŸehri, 1991 yılında temizlenerek turizme açılmıştır. Turizme açılan bölümü ÅŸehrin oldukça küçük bir bölümüdür. Bugün sadece iki katı gezilebilmektedir.
Kapadokya’daki diÄŸer yeraltı ÅŸehirleri gibi Tatlarin’in de ne zaman yapıldığını söylemek neredeyse imkansızdır. Bazı araÅŸtırmacılar yeraltı ÅŸehirlerinin köklerinin Hititler dönemine, kimileri de Frigyalılar’a kadar uzandığını söylese de genel kanı Roma veya Bizans döneminde Hırıstiyanlar tarafından sığınma amaçlı yapıldıkları ÅŸeklindedir.
Tatlarin Yeraltı Åžehri’ne 15 metre uzunluÄŸundaki bir tünelden girilir. Tünel, muhtemelen bir toplanma alanı olarak kullanılmış ve giriÅŸinde kilit taşı olan büyük bir salona çıkar. Bir saldırı durumunda ana kapıya doÄŸru yuvarlanarak giriÅŸi kapatması için yapılan ve yalnızca içeriden açılabilen kilit taşı Kapadokya yeraltı ÅŸehirlerinin ortak özelliÄŸidir. Salonun saÄŸ tarafında Roma döneminde ölülerin gömüldüğü, Bizans döneminde ise mutfak olarak kullanıldığı düşünülen bir alan vardır. Salonun uzak köşesinde havalandırma bacasının içine doÄŸru yükselen ahÅŸap bir merdiven bulunmaktadır. Salonun diÄŸer tarafındaki düşük tavanlı tünel baÅŸka bir büyük odaya açılır. Tatlarin Yeraltı Åžehri’nde, oldukça geniÅŸ düzenlenmiÅŸ ahır, mutfak ve erzak depoları bulunması burada yoÄŸun bir nüfusun barındığını düşündürmektedir.
Tatlarin Yeraltı Åžehri tuvaletlerin varlığı ile de dikkat çeker (bir diÄŸer örneÄŸi sadece Aksaray-Güzelyurt’ta bulunmuÅŸtur).
Kiliseler
Tatlarin’de iki adet 13. yüzyıl kilisesi vardır. Her iki kilise de iki kemerlidir. Duvar resimleriyle süslenen kiliselerin küçük olanında fresklerin büyük bölümü hayatta kalmayı baÅŸarmıştır. Burada, çeÅŸitli azizler, Konstantin ve Helena, Metamorfoz (baÅŸkalaşım), Çarmıh, Meryem ve çocuk Ä°sa gibi Ä°ncil’den alınma sahneler görülebilmektedir.
Daha büyük olan ikinci kilise oldukça yüksek bir tavana sahiptir. Freskleri büyük oranda tahrip edilen kilisede 1215 yılında yapıldığını belirten bir yazı bugün görülebilmektedir. Yapılan bir araÅŸtırmada bu kilise ile NevÅŸehir’e 19 km uzaklıkta bulunan GülÅŸehir'deki Karşı Kilise’nin (Aziz Jean Kilisesi) ikonografi konusundaki benzerliklerine dikkat çekilmekte, bunun bölgede kurulu yerel bir atölyenin varlığına iÅŸaret ettiÄŸi söylenmektedir.
Not: Bu yazı Peribacası Kapadokya Kültür ve Tanıtım Dergisi’nin AÄŸustos 2009 sayısında yayınlanmıştır. Derginin telif hakları ile korunmaktadır. Hiçbir ÅŸekilde kopyalanamaz. www.cappadociaexplorer.com