KAPADOKYA BEBEK MÃœZESÄ°
Yazan: Ayça Olcaytu İşçen
Temmuz 2007

Ä°lk kez bir folklorik bebek gördüğümde küçük bir çocuktum. OyuncaÄŸa benzemeyen bu bebeÄŸin ne amaçla yapıldığını anlamaya çalışırken, sahibi kibarca elimden alarak camlı bir vitrine yerleÅŸtirmiÅŸti. Yıllar sonra, folklorik bebek sanatçısı Sibel Radiye Gül’ün yaptıklarını görüp, her birinin ne kadar büyük bir emekle üretildiÄŸini kendisinden dinleyince bu özenin gerekliliÄŸini de kavramış oldum. Gelin, yirmi yılı aÅŸkın süredir yaptığı bebekleri MustafapaÅŸa’da eski bir Rum konağında kurduÄŸu müzesinde sergileyen Gül’ün hikayesine kulak verelim.

Sibel Radiye Gül’ün bebeklere olan merakı annesinin onun için yaptığı oyuncak bebeklere kadar gidiyor. Evlendikten sonra annesinden öğrendiÄŸi bu bebekleri çocuklarına yapmaya baÅŸlamış. Ãœrettiklerinden keyif almaya baÅŸlayınca da bu iÅŸin inceliklerini öğrenmeye karar verip, Ankara’daki Kız Meslek Lisesi’nde açılan bir kursta üç ay eÄŸitim almış. Daha sonra, çalıştığı  derneÄŸin Mersin’de zihinsel özürlü çocuklar yararına yaptırdığı okulda ilk sergisini açmış. 1987’de açtığı ve Milli EÄŸitim Bakanı’nın da geldiÄŸi bu sergi ilgi görmüş ve pek çok okulda yinelenmiÅŸ. Böylece, folklorik bebek yapımı Gül için hobi olmaktan çıkıp, bir amaç haline gelmeye baÅŸlamış. Açtığı ilk konulu serginin macerasını ise şöyle anlatıyor Gül: 
“1996 Nasreddin Hoca yılı ilan edilmiÅŸti. Hocanın fıkralarını severim. Tam 35 kompozisyon yaptım hocanın fıkralarından. Ankara Türk-Amerikan DerneÄŸi’nde bir haftalığına açtığım sergi, TRT’nin haber yapmasıyla halkın ve konuyla ilgili bilim adamlarının, sanatçıların ilgisini çektiÄŸinden bir ay devam etti. Bilim adamlarıyla, sanatçılarla tanıştım. ÇeÅŸitli illerde bu sergiyi tekrarladık. Yaptığım iÅŸin bu kadar deÄŸer görmesi mutlu etti beni.”

Koleksiyonu her geçen gün büyüyor
Sonraki yıllarda Dede Korkut öykülerinden tutun, Osmanlı esnafına, padiÅŸahlara, sultanlara kadar pek çok konuda bebek yapan Gül’ün, bugün sahip olduÄŸu bebek sayısı bin civarında. Türkiye’nin, Cumhuriyet’in öncü kadınları ile cumhuriyetten günümüze kadar olan parti liderleri konularında bebek yapmaya devam eden Gül, liderleri karikatürize bir ÅŸekilde yansıtmayı planlıyor.
Bebeklerin yapımı ayrı bir uzmanlık alanı. Tarih ve folklor bilmek gerekiyor. İskeletinden, yüz ifadesine ve kıyafetlerine kadar her aşamada gerçeğe uygunluğu sağlayabilmek için sabırlı bir çalışma yöntemi izleme zorunluluğu da cabası. Kimi zaman kıyafeti yapacağınız kumaş için bile fellik fellik dolaşmayı göze almanız şart.

Kapadokya’nın ilk bebek müzesi
Tanıştığı bilim adamlarının da önerisiyle kurmaya karar verdiÄŸi müze için Kapadokya’yı ve MustafapaÅŸa’yı seçmesinin nedenlerini anlatırken buraya duyduÄŸu sevgiyi hissediyorsunuz: “Ä°nsanlar Kapadokya’ya bilim, sanat, tarih ve kültür için geldiklerinden burayı seçtim. Çok seviyorum Kapadokya’yı. MustafapaÅŸa’nın havası ve evleri ayrı güzel. Ä°nsanları çok paylaşımcı. Hiçbir yerde duymadığım rahatlığı burada duyuyorum. Her köşede sizi heyecanlandıran bir sürprizle karşılaşıyorsunuz. MustafapaÅŸa’ya 2001’de geldik, bu evi alıp restorasyona baÅŸladık. Burada yaÅŸamak çok mutlu ediyor insanı. Evin dördüncü sahibiyim. Evin ilk sahibi kasabada Güllü hanım denilen bir RummuÅŸ. Büyük bir tesadüf, benim de soyadım Gül. Kasabalılar bana da Gül diye hitap ediyor. Tarihin tekerrür etmesi gibi.”
26 Haziran 2006’da açılan müze pek çok kiÅŸi tarafından gezilmiÅŸ. Müzede sergilenen bebek sayısı 150 civarında. Gül, yer darlığı nedeniyle  her ay sergilenen bebekleri deÄŸiÅŸtiriyor. Bu nedenle müzeye bir kez gitmek yeterli deÄŸil. Kapadokya’da ikinci bir sergi alanı açılması projesi gerçekleÅŸirse daha çok bebeÄŸi sergilemek mümkün olacak.
Müzenin kurulduğu evin dört odası konuk evi olarak hizmet veriyor. Özellikle yabancı ülkelerden gelenlerin burayı çok ilginç bulduğunu söyleyen Gül, bu sayede yeni insanlar tanımaktan çok memnun.
Ayrıntılı bilgi için: www.kapadokyabebekmuzesi.com

Not: Bu yazı Peribacası Kapadokya Kültür ve Tanıtım Dergisi’nin Temmuz 2007 sayısında yayınlanmıştır. Derginin telif hakları ile korunmaktadır. Hiçbir ÅŸekilde kopyalanamaz.
www.cappadociaexplorer.com