Yazan: Ayça Olcaytu İşçen
AÄŸustos 2010

Kapadokya’nın yaz sabahlarında erkenden kalkıp vadi yürümenin tadı çok az ÅŸeyde vardır. Sabahın hafifçe ısıran serinliÄŸinde sessizce ilerlerken, vadinin ot, aÄŸaç, kaya, nemli toprak ve çiçekten oluÅŸan kokusunu içinize çekerek doÄŸanın uyanışına tanıklık etmek, bir süre sonra bağımlılığa dönüşecek çok özel bir keyiftir. Biz de bir haziran sabahı, boynumuzda fotoÄŸraf makinelerimiz ve kuÅŸ gözlemlemek için dürbünümüzle, Ortahisar’dan ÇavuÅŸin Köyü’ne doÄŸru uzanan Meskendir Vadisi’ne indik.

Toplam uzunluÄŸu 4400 m olan Meskendir Vadisi’nin giriÅŸ noktasına ulaÅŸabilmek için Ortahisar-Göreme yolu üzerinde saÄŸ tarafta bulunan Kaya Camping’e gelmek gerekiyor. Biz, Göreme-Ortahisar kavÅŸağındaki Cappadocia Inn otelinin önünden yürüyüşe baÅŸladık. Buradan 800 m uzaklıktaki Kaya Camping’e geldiÄŸimizde hemen saÄŸa doÄŸru ayrılan patikaya girdik. Yaklaşık 150 m sonra Meskendir Vadisi’ne inen patikanın başına gelmiÅŸtik. Bu noktada kısa bir mola verip manzarayı seyretmenizi ve bol bol fotoÄŸraf çekmenizi ÅŸiddetle öneririm.
Vadiye inen dik patikanın sizde yaratacağı ilk his tedirginlik olabilir; ancak bu hisse yenilmeyiniz. Birazcık dikkat yeter de artar bile. Kendisini daÄŸ tepe dolaÅŸtıracağımıza inanmadığı için zayıf bir donanımla Kapadokya’ya intikal eden genç dostumuz Ceren, pek ÅŸehirli duran spor ayakkabılarıyla burayı rahatlıkla indi. Ä°ner inmez de ilk duyduÄŸu kuÅŸ cıvıltısına doÄŸru dönüp, boynundaki dürbünle kuÅŸ gözlemleme iÅŸine hızlı bir giriÅŸ yaptı.

KuÅŸlar, güvercinlikler ve elbette kelebekler    
YeÅŸili bol Meskendir Vadisi kuÅŸ çeÅŸidi açısından zengin. Yürüyüş boyunca bülbül, kaya sıvacısı, karabaÅŸlı kiraz kuÅŸu, karatavuk, ibibik, güvercin gibi birçok kuÅŸ türünü gözlemleme ve Kapadokya’ya özgü kaya güvercinlikleri fotoÄŸraflama keyfine eriÅŸtik. Bu en çok kuÅŸlara merak salmış Ceren’i sevindirdi. Ayrıca, vadinin haziran ayında kelebek açısından da zengin olduÄŸunu belirtmeliyim. Özellikle sabah serinliÄŸinde vadiye indiÄŸinizde bölgede sık rastlanan kelebek türlerini görme ve fotoÄŸraflama ÅŸansınız oldukça yüksek.
Vadiye indikten kısa süre sonra bizi kuru üzüm, kabak çekirdeÄŸi vb. satan bir amca karşıladı. Amcayla kısa bir sohbetin ardından derenin oyduÄŸu tünelleri geçerek devam eden yürüyüşümüze, 200 m kadar sonra karşımıza çıkan soluklanma mekanında ara verdik. Sahibi henüz yeni gelmiÅŸ, kilimlerini sermiÅŸ, meyve sularını dizmiÅŸ, çayı da odun ateÅŸine koymuÅŸtu bile. Taze çaydan yudumlarken Yavuz’un aklındaki en önemli ÅŸey Meskendir Kilisesi’ni bulmaktı. Moladan sonra etrafı dikkatlice izleyerek yürümemize raÄŸmen kiliseyi göremedik (Kilise için bir akÅŸamüstü tekrar vadiye indik ve bu kez bulmayı baÅŸardık).
Vadi giriÅŸinden yaklaşık bir saat sonra saÄŸda Kızılçukur Vadisi ayrımına geldik. Bu ayrımdan on dakika sonra saÄŸda “Adsız Åžapel” olarak bilinen, peribacası içine oyulmuÅŸ bir ÅŸapelin yanından geçtik. Åžapelden hemen sonra da yine saÄŸda Güllüdere-I Vadisi ayrımı ve bir soluklanma mekanı daha bizi selamladı. Bir on dakika daha yürünürse saÄŸda Güllüdere-II ayrımına ulaşılıyor. Vadi buradan sonra düz olarak ÇavuÅŸin Köyü’ne kadar gidiyor.
Meskendir Vadisi rahat bir tempoyla 3 saatte yürünebilir; ancak biz Güllüdere-I Vadisi’ne de girdiÄŸimiz için toplam dört saatimizi aldı. ÇavuÅŸin Köyü’nde verdiÄŸimiz gözleme ve ayran molasından sonra bir araç bularak Ortahisar’a döndük.

Meskendir Kilisesi
Meskendir Vadisi’ne indikten sonra ikinci tünelin ortasından sola bir çıkış bulunuyor. Buradan çıktıktan sonra yukarıya çıkan patikadan yürürseniz yaklaşık 80 m sonra Meskendir Kilisesi’ne varırsınız. EÄŸer bu çıkışı kaçırırsanız, tünelin hemen sonunda saÄŸa doÄŸru çıkan dik patikayı takip etmelisiniz. Bu patika yaklaşık 50 m sonra sizi kiliseye ulaÅŸtıracaktır.  
Ãœnlü Fransız araÅŸtırmacı Nicole Thierry’e göre kilisenin önünde tek nefli ve apsisli bir ÅŸapel vardı. Çok küçük bir bölümü günümüze ulaÅŸabilen bu ÅŸapel daha sonra yapılan ve Meskendir Kilisesi olarak adlandırılan kilisenin giriÅŸi olarak kullanılmıştır. Åžapelin tavanına oyulmuÅŸ büyük latin haçının ancak bir kısmı görülebilmektedir. Haçın etrafı oldukça yıpranmış fresklerle süslüdür. Fresklerden birinde Hz. Ä°sa seçilebilmektedir.
Büyük bir kaya kütlesine çok düzgün bir şekilde oyularak yapılmış olan Meskendir Kilisesi, haç planlı ve üç apsislidir. Apsisin ortasında bir sunak kalıntısı bulunmaktadır. Doğu-batı yönünde uzanan kilisenin iç süslemeleri doğrudan kaya üzerine kırmızı boya ile yapılmış geometrik süslemelerden ve çeşitli kabartmalardan oluşmaktadır. Kilisenin güneyinde bir yemekhane, tandır ocağı ve çeşitli odalar görülebilir.

Not: Bu yazı Peribacası Kapadokya Kültür ve Tanıtım Dergisi’nin AÄŸustos 2010 sayısında yayınlanmıştır. Derginin telif hakları ile korunmaktadır. Hiçbir ÅŸekilde kopyalanamaz. www.cappadociaexplorer.com