Yazan: Yavuz İşçen
Mayıs 2010

Olaya dışarıdan bakanlar için küçücük bir karavanın içinde her iÅŸlerini kendileri yaparak tatillerini geçiren bu insanlara acıyanlar bile bulunabilir. Hatta, “bu insanlar ÅŸu karavana para vereceklerine biraz daha para biriktirselerdi de güzel bir yazlık alsalardı” diye üzülenler bile çıkabilir.

Günümüzde birçok insan maddi olanakları uygun olduğu halde tatil tarzı olarak yazlıklar ve lüks oteller yerine karavan kampçılığını tercih ediyor. Kontak anahtarını kapatıp el frenini çektiğiniz her yer sizin yazlığınız oluverir karavan kampçılığında. Evinizle beraber özgürce hareket edebilir, beğendiğiniz bir yerde evinizin frenine basıp konaklayabilirsiniz. Karavan kampçılığı, insana gerçekten özgür olduğunu hissettirir. Bu duyguyu ne güzel bir yazlığın ne de bol yıldızlı bir otelin sağlayabileceğini sanmıyoruz. Karavan kampçılığı tam anlamıyla farklı bir yaşama biçimi, hayata farklı bir açıdan bakış anlamına gelmektedir.
Karavan kamçılığında karavanınızı istediğiniz yere çekip gönlünüzce tatil yapabilirsiniz. Uygun bir yayla, güzel bir göl kenarı, nefis bir orman ya da güzel bir deniz kenarı kamp alanınız olabilir. Böyle bir yer seçtiğinizde oldukça yalıtık bir tatil yapıp kafanızı dinleyebilirsiniz. Ancak biraz olsun teknolojik olanaklardan da yararlanayım ya da geleceğe de taşıyabileceğim güzel dostluklar oluşturayım derseniz bu amaçla oluşturulmuş kamping alanlarını tercih edebilirsiniz. Bu niteliğiyle karavan kampçılığı, alternatif tatil seçeneklerinden biridir.
Karavanı, bir araç yardımı ile çekilen veya bir aracın üzerine özel olarak yapılandırılmış, genellikle 2-6 kiÅŸilik olarak tasarlanan, içinde küçük bir mutfak, su deposu, banyo, tuvalet, buzdolabı, oturma ve yatma grubu olarak kullanılabilen eÅŸyalar ve kalorifer tesisatı gibi donanımlara sahip olan çok özel araçlar ÅŸeklinde tanımlayabiliriz. Karavanların araç yardımı ile çekilenleri ‘çekme karavan’, bir araç üzerine monte edilmiÅŸ olanları ise ‘motokaravan’ olarak adlandırılmaktadır. Gerek çekme karavanların gerekse motokaravanların deÄŸiÅŸik büyüklüklere ve farklı konforlara sahip birçok çeÅŸidi vardır. Ä°stenildiÄŸinde tamamen kullanıcının tercihleri doÄŸrultusunda da üretilebilen karavanlar, elektrik donanımına sahip olduklarından dışarıdan baÄŸlanacak bir elektrik kablosu aracılığı ile elektrik kullanabilmektedirler.

Ülkemizde ve dünyada karavan örgütlenmeleri
70’li yılların ortalarından itibaren yerli üretim karavanlar ülkemizde görülmeye baÅŸlanmıştır. Böylece eskiden sadece ‘turist iÅŸi’ olarak görülen karavan kampçılığı artık bizde de yapılmaya ve geliÅŸmeye baÅŸlamıştır. Hatta ülkemizde bu tarz tatil yapanlar kendi aralarında örgütlenerek karavan kampçılığını sevdirmeye ve yaygınlaÅŸtırmaya çalışan bir dernek kurmuÅŸlardır. Merkezi Ankara’da bulunan ‘Türkiye Kamp ve Karavan DerneÄŸi’ etkinliklerini Ankara’nın yanı sıra Ä°stanbul ve Antalya ÅŸubeleri aracılığı ile de sürdürmektedir. Bugün Türkiye’de 2000 civarında karavan sahibi olduÄŸu bilinmektedir. Dernek ülke içinde karavan rallileri düzenlemekte, yurt dışında yapılan birçok organizasyona katılmaktadır. Avrupa’da karavancılar uluslararası çapta örgütlenmiÅŸlerdir. 1933’de kurulan ve kısa adı FICC olarak bilinen ‘Uluslararası Kampçılık ve Karavancılık Federasyonu’ bünyesinde 34 ülkeden 58 kulüp bulunmaktadır. FICC her yıl “Uluslararası Karavancılık Rallisi” düzenlemektedir.

Yugoslavya iç savaşı ve ülkemizdeki karavan kampçılığına etkileri
Ãœlkemizde karavan kampçılığı ile uÄŸraÅŸanların hemen hepsinin çok iyi bildiÄŸi 300 kadar kamping alanı bulunmaktadır. Bu alanların çoÄŸu ana karayolları üzerindedir. Karavan kampçılığına uygun olarak hazırlanmış kamping alanları karavanlara elektrik hizmeti, içme suyu, genel kullanıma açık tuvalet, banyo, çamaşırhane, mutfak gibi tesisler sunabilmektedir. Avrupa’da 5 milyon civarında karavan sahibi olduÄŸu ve bunların 200 bin kadarının her sene ülkemizi tercih ettiÄŸi bilinmektedir. 1992 yılında Yugoslavya’da çıkan iç savaÅŸ, Türkiye’nin Avrupa ile olan karayolu ulaşımını riskli ve zorlu bir hale getirmiÅŸtir. Bunun üzerine yabancı karavancılar Türkiye yerine farklı alternatifleri kullanmaya baÅŸlamışlardır. Dört yıl kadar süren Yugoslavya iç savaşı sırasında ülkemizdeki karavan kamping alanlarının bir kısmı kapanmış açık kalanlar ise oldukça gerilemiÅŸtir. 1996 yılı başında savaÅŸ bittikten sonra bu sektörü yeniden canlandırmak kolay olmamıştır. Bütün bu etkenler savaşın bitiminden sonra Türkiye’nin bu alandaki müşteri grubunu büyük oranda yitirmesine neden olmuÅŸtur.

Kapadokya’da karavan kamçılığı
Bu geliÅŸimden, karavan kampçılığı alanında ülkemizde bilinen bir merkez olan Kapadokya da fazlasıyla etkilenmiÅŸtir. 1992’den önce 10’lu, 20’li konvoylar oluÅŸturarak Kapadokya’ya gelen karavanlı gruplara artık pek rastlanmamaktadır. Gelenler tek olarak ya da 2-3 araçlık gruplar oluÅŸturarak gelmektedirler. 1992 yılına kadar Kapadokya’da karavan kamp alanları sezonda yaklaşık %90 oranında doluluk yakalarken bu oran günümüzde %10-20 civarına düşmüştür. Bunda son yıllarda ülkemizde akaryakıt fiyatlarının hızla yükselmesi ve dünyaca yaÅŸanılan ekonomik krizin de kuÅŸkusuz payı vardır. Kapadokya’nın karavan turizminden aldığı payın azalması, bu sektörde iÅŸ yapan firmaların da kapanmasına neden olmuÅŸtur. Bölgede 1992 yılında 20 kadar karavan kamp hizmeti veren iÅŸletme varken bu sayı günümüzde %60 oranında azalmış durumdadır.
Karavancıların Kapadokya’yı tercih etmeme nedenlerinden biri de karavan kamp alanlarının iÅŸletme sahiplerince son yıllarda piknik alanı olarak kullanıma açılmasıdır. Kapadokya’daki karavan kamp hizmeti veren iÅŸletmelerin bazıları yaÅŸanılan gerilemeye çözüm bulmak ve iÅŸletmelerini devam ettirebilmek için kamp alanlarını piknik alanı olarak kullanma eÄŸilimine girmiÅŸlerdir. Bu durum, mangalcılarla karavan kampçıların aynı alanı paylaÅŸmasına ve karavancıların bu tarz hizmet veren iÅŸletmeleri tercih etmemesine neden olmaktadır.

Kapadokya’da Karavan Kampçılığı Hizmeti Veren Firmalar