Yazan: Yavuz İşçen
Ocak 2010/Ankara
Kaisareia ‘Sezar yurdu’ anlamına gelmektedir. Roma döneminde Kayseri, Kapadokya ilinin merkezi konumundadır. 7. yy’da Araplar bölgeyi ele geçirdiklerinde ‘Kaisareia’ adını ‘Kayseri’ olarak söylemeye baÅŸlamışlardır. Kentin adı o günden bugüne Kayseri olarak gelmiÅŸtir.
Kayseri ağırlıklı olarak Türk-Ä°slam eserleri ile dikkati çekmektedir. Kapadokya bölgesinde rastladığımız kaya içine yapılmış kiliseleri Kayseri’de YeÅŸilhisar Ä°lçesi’nde SoÄŸanlı ve Erdemli vadilerinde görmekteyiz.
Kayseri şehir merkezinde görülebilecek eserler arasında, Kayseri Kalesi, Ulu Cami (Cami Kebir), Güllük Camisi, Hunat Hatun Camisi, Hacı Kılıç Camisi, Kurşunlu Camisi, Şifahiye-Gıyasiye Medreseleri, Seraceddin Medresesi, Sahabiye Medresesi, Hatuniye Medresesi, Çifte Kümbet, Döner Kümbet, Avgunlu Medrese, Sırçalı Kümbet, Ali Cafer Kümbeti, Kutluğ Hatun Kümbeti, Seyyid Burhanettin Türbesi, Emir Erdoğmuş Türbesi, Vezir Han ve Pamuk Han, Güpgüpoğlu Konağı, Raşit Ağa Konağı, Surp Kirkor Lusovoriç Kilisesi ve Roma Mezarı sayılabilir.
Kayseri Müzesi
1930 yılında Hunat Hatun Medresesi’nde kurulan Kayseri Arkeoloji Müzesi, 1969 yılından sonra yeni yapılan binasına taşınmıştır.
Bünyan
Karatayhanı
Selçuklu vezirlerinden Celaleddin Karatay tarafından 1240’da yapılmıştır.
Sultanhanı
Selçuklu sultanı I. Alaaddin Keykubat zamanında 1232-1236 yılları arasında yapılmıştır. Sivas yolu üzerindeki Tuzluhisar Köyü yakınında, şehir merkezine 47 km uzaklıktadır.
Develi
Fıraktin Hitit Kaya Anıtı
Kayseri Develi ilçesinin güneydoğusunda eski adı Fıraktin olan Gümüşören Köyü ile bu köyün kuzeydoğusunda kalan Kazlıgömedi Köyü arasında bulunmaktadır. Hitit İmparatorluk dönemine (M.Ö. 1400-1200) aittir.
İmamkulu Hitit Kaya Anıtı
Kayseri Develi Ä°lçesine baÄŸlı Bakırdağı beldesinin doÄŸusunda bulunan Ä°mamkulu Köyü’nde, ÅžimÅŸekkaya mevkiinde yer almaktadır. Anıtın Büyük Hitit Devleti döneminden kalma olduÄŸu tahmin edilmektedir.
Ağzıgüzel Roma Mezarları
Develi’nin güneydoÄŸusunda AyÅŸepınar Köyü’nde, AÄŸzıgüzel Kaya Tapınakları adı ile bilinen kayaya oyma mezar odaları bulunmaktadır.
Erkilet
Hızır İlyas Köşkü
Kocasinan ilçesine baÄŸlı Erkilet beldesinde bulunmaktadır. Hıdrellez Köşkü adı ile de bilinen yapı Selçuklu eseri olup 1241’de inÅŸa edilmiÅŸtir.
Erkilet Tümülüsü (Hızır İlyas Tümülüsü)
Kayseri’nin 12 km kuzeyinde yer alan Erkilet Beldesi’nde Hızır Ä°lyas Tepesi’nde bulunmaktadır.
Felahiye
Kebiç Köyü Roma Mezarı
Büyük mermer blok taÅŸlardan yapılmış olan mezar anıtı, Felahiye’nin 7 km ilerisinde bulunan Kebiç Köyü yakınındadır.
Hacılar
Kızıltepe Tümülüsü (Yılanlıdağ Tümülüsü)
Kayseri’nin güneybatısında Hacılar ilçesi sınırları içinde bulunan tümülüs tipi mezar, YılanlıdaÄŸ üzerindedir.
Erciyes Dağı
Kayseri’ye 25 km uzaklıkta bulunan Erciyes Dağı, ülkemizin önemli kış sporları merkezlerinden biridir. Erciyes Dağı kayak merkezinde toplam 3 lift ve 3 pist bulunmaktadır. Yedi adet konaklama tesisinin yer aldığı merkezde ocak-ÅŸubat-mart aylarında kayak için ideal kar bulabilmek mümkündür.
Ä°ncesu
Karamustafapaşa Külliyesi
Osmanlı Devleti vezirlerinden 1683 yılında ölmüş olan Merzifonlu Karamustafa Paşa tarafından, Kayseri merkeze 32 km uzaklıktaki İncesu ilçesinde yaptırılmış bir külliyedir.
Melikgazi
Kültepe Höyüğü
Kayseri ilinin 20 km kadar kuzeydoÄŸusundadır. Kayseri merkezden Sivas yolu takip edilerek ulaşılabilir. Ana yoldan 2 km kadar içeride bulunmaktadır. Höyüğün yüksekliÄŸi 20 m çapı ise 50 m kadardır. Geç Hitit ÅŸehir devletleri döneminde Tabal Krallığı’nın önemli bir merkezi olduÄŸu anlaşılan höyükte, bugün de görülebilen iki saraya ve kuleli bir tapınaÄŸa ait kalıntılar dikkat çekicidir.
KaniÅŸ Karumu
Asurlu tüccarların Anadolu’da kurmuÅŸ oldukları serbest bölgelerden en önemlisi Kapadokya sınırları içinde bulunuyordu. Bu merkez, Kayseri yakınlarında Kültepe höyüğünün yanı başında bulunan ‘KaniÅŸ Karumu’ idi.
Gesi Bağları güvercinlikleri
Gesi BaÄŸları, Kayseri’nin yaklaşık 18 km doÄŸusunda bulunmaktadır. Kayseri-Sivas yolu takip edildiÄŸinde, Kayseri çıkışından yaklaşık 12 km sonra saÄŸdan ayrılan 6 km’lik yol ile Gesi’ye ulaşılır. Gesi BaÄŸları’nın Ãœrgüp’e olan uzaklığı 75 km’dir. Kayseri’nin önemli mesire yerlerinden biri olan Gesi Beldesi, baÄŸları, bahçeleri ve güvercinlikleri ile son yıllarda yoÄŸun ÅŸekilde ilgi görmeye baÅŸlamıştır.
Pınarbaşı
Pınarbaşı Hitit Yazılı Kayası
Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesi yakınlarında bulunan yazıt, M.Ö. 1250 civarında hüküm sürdüğünü bildiÄŸimiz Hitit kralı 4. Tudhalia döneminden kalmadır.
Melikgazi Türbesi
Pınarbaşı Ä°lçesi’ne baÄŸlı Pazarören yakınındaki Melikgazi Köyü’ndedir. DaniÅŸmendoÄŸulları döneminden kalma türbe 1131 yılında ölen Melikgazi adına yaptırılmıştır.
Sarıoğlan
Tuzla Gölü
Sarıoğlan ilçesi sınırları içinde bulunmaktadır. Barındırdığı zengin biyolojik çeşitliliğin yanı sıra önemli kuş türlerimize ev sahipliği yapmaktadır.
Tomarza
Kömürcü Köyü Lahitleri
Kayseri’nin güneybatısında bulunan Tomarza ilçesinin merkeze uzaklığı 58 km’dir. Lahitler Tomarza’ya baÄŸlı Kömürcü Köyü yakınındadır.
YeÅŸilhisar
Soğanlı Köyü
Eski adı Soandos olan SoÄŸanlı Köyü, Kayseri’nin güneybatısında yer alan YeÅŸilhisar ilçe merkezine baÄŸlı küçük bir köydür. Adını birbirinden güzel bez bebekleri ile dünyaya duyurmayı baÅŸarmış olan SoÄŸanlı Köyü civarında 50 kadar kilise bulunmaktadır. Bu kiliselerden 9 tanesi bugün gezilmeye uygun durumdadır.
Tokalı Kilise
SoÄŸanlı Köyü’ne (Açık Hava Müzesi’ne) gelmeden 2 km kadar önce yolun saÄŸ tarafındadır. Kilise içinde Ä°konoklast (726-843) döneminden kalma bazı süslemeler bulunmaktadır.
Soğanlı Vadisi Kiliseleri
SoÄŸanlı Köyü’ne girildikten sonra biri kuzeye diÄŸeri batıya uzanan iki büyük vadi vardır. Bunlardan baÅŸka bir de köy meydanının arka tarafında kalan bir vadi bulunmaktadır. İçlerinde birçok kilise bulunduran bu vadiler bugün SoÄŸanlı Açık Hava Müzesi sınırları içine dahil edilmiÅŸtir. Kuzey yöndeki vadide, KarabaÅŸ Kilise, Yılanlı Kilise, Kubbeli Kilise ve Saklı Kilise görülebilir. Batı yönünde uzanan vadinin sonunda Tahtalı Kilise bulunmaktadır. Köy meydanının arkasındaki vadide ise Ballık Kilise, Geyikli Kilise ve Gök Kilise görülebilir.
Soğanlı Köyü Bez Bebekleri
Kapadokya’yı gezerken birçok yerde rastladığımız SoÄŸanlı bez bebeklerinin ünü ülke dışına yayılmış durumda. 1970’li yıllardan itibaren turistlere satılmak amacıyla yoÄŸun olarak üretilmeye baÅŸlayan bu bebekler, artık köy için bir sektör haline gelmiÅŸ.
Erdemli Vadisi
YeÅŸilhisar’ın 5 km kadar kuzeyinde Erdemli Köyü’nde bulunan vadiye YeÅŸilhisar-Ä°ncesu yolundan sola 3 km girilerek ulaşılmaktadır. Erdemli Vadisi’nde yer alan ve bir manastır kilisesi olduÄŸu anlaşılan Saray Kilisesi’ne ait freskler büyük oranda tahrip olmuÅŸ durumdadır. Vadinin güneydoÄŸusunda, cephe düzenlemesi ile dikkati çeken bu kilise 12. yy’a tarihlenmektedir. Erdemli’de vadinin doÄŸusunda yer alan Bezirhane Manastırı da yine 12.yy’a tarihlenen baÅŸka bir yapı kompleksi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sultan Sazlığı
YeÅŸilhisar’a 18 km kadar güneydoÄŸusunda bulunmaktadır. Barındırdığı 250’den fazla kuÅŸ türü ile Türkiye’nin en büyük kuÅŸ gözlem alanlarındandır. Ancak 2000’den bu yana uygulanan yanlış sulama projeleri sonucu kuruyup yok olma noktasına gelmiÅŸtir.
Yahyalı
Kapuzbaşı Şelaleleri
Yahyalı’ya yaklaşık 60 km mesafede bulunan Kapuzbaşı Åželaleleri bugün oldukça turistik bir mekan haline gelmiÅŸ durumdadır. Åželalelerin bulunduÄŸu alan 1995 yılında milli park olarak ilan edilmiÅŸtir. Kapuzbaşı Åželaleleri kabaca iki bölümden oluÅŸmaktadır. Ä°lk bölümde vadinin yamacı üzerine dizilmiÅŸ, kayalardan fışkırarak akan dört ÅŸelale yer almaktadır. Åželaleler, yaklaşık 30-40 m yükseklikten aÅŸağıdaki Aksu Deresi üzerine dökülmektedir.
Zamantı’da Rafting
Zamantı ırmağı ülkemizin rafting parkurları arasında yer almaktadır. Parkura ulaÅŸabilmek için, Yahyalı ilçesinden Kapuzbaşı Åželaleleri’ne giden yolu takip ederek araba ile yaklaşık 30 dakika ilerlemek gerekmektedir. Parkurun uzunluÄŸu 13 km’dir ve zorluk derecesi 3 olarak belirlenmiÅŸtir. Deneyimli ekipler için uygundur.
Yahyalı Mağaraları
1398 m derinliği ile şu anda ülkemizin 2. en derin mağarası olan Kuzgun Düdeni ve 643 m derinliği ile sıralamada 6. durumda bulunan Subatağı Düdeni, Yahyalı ilçesindedir. Bu mağaralar profesyonel mağaracı ekiplerin girişine uygundur.
Not: Bu yazı “Kapadokya YaÅŸam ve Gezi Rehberi - 2010” kitabından özetlenerek yayınlanmıştır. Kitabın telif hakları ile korunmaktadır. Hiçbir ÅŸekilde kopyalanamaz.
www.cappadociaexplorer.com