Japonya’nın en önemli ve en büyük yayınevlerinden biri olan Kōdansha tarafından 2009 yılında yayınlanan Kapadokya’da Çatra Patralar, 2010 yılında ‘Japon Kütüphanelerinin öneri listesine’ girdi. Japon Dili ve Edebiyatı uzmanı Esin Esen tarafından Türkçe’ye çevrilen kitap, Can Çocuk Yayınları tarafından Ekim 2012’de yayımlandı ve kısa süre içinde ikinci baskısını gerçekleÅŸtirdi.

Kitabın kahramanları bizden

Kitabın önemli özelliklerinden biri de kahramanlarından ikisinin Kapadokya’da tanınan kiÅŸiler olması. Günümüzde Kapadokya’da büyük ilgi gören kaya otellerin ilk örneklerinden birini Göreme’de yapan ve uzun yıllar boyunca iÅŸleten profesyonel turist rehberleri Abbas&Åžermin Ataman, Ata ve Ana karakterleri ile kitapta yer alıyorlar. Yazar Etsuko Shindō, Ataman çiftiyle 1985 yılında geldiÄŸi Kapadokya’da tanışmış ve ilerleyen yıllar içinde saÄŸlam bir dostluk kurmuÅŸlar.

Göreme’de bir süre yaÅŸayarak halı dokumasını öğrenen ve dokuduÄŸu halıyı ülkesine götüren yazar o günleri ve kitabını, kendisiyle röportaj yapan çevirmeni Esin Esen’e Ä°yi Kitap sitesinde ve kitabının önsözünde anlatıyor.

Fantastik ögelerle süslü olan ve bölgenin gelenekleriyle, doÄŸasıyla harmanlanarak yazılan Kapadokya’da Çatra Patralar kitabının konusu ise kısaca şöyle:

“Kapadokya’da bir ‘kaya otel’de geçen fantastik romanın baÅŸkahramanı, Kaya adlı 12 yaşında bir çocuktur. Kaya, otelde onu henüz bebekken bulup evlat edinen Ana ve Ata ile birlikte yaÅŸamaktadır. Kaya, Ata ve Ana, kışın otelin boÅŸ olduÄŸu bir dönemde çıkagelen Japon ressam Yōko ve Finli arkeolog Mikko’nun da dahil olacağı bir dizi gizemli olay yaÅŸayacaktır. Mikko, dayısının isteÄŸiyle, dünyada sadece üç nüshası olan ve bir kopyası otelde bulunan el yazması bir kitabı okumak için gelmiÅŸtir. Uzun ve karlı kış gecelerinde Mikko herkese bu kitabı yüksek sesle okumaya baÅŸlar. Bu kitapta, Kaya’nın ‘Çatra Patra’ adını verdiÄŸi küçük insanlardan bahsedilmektedir. Bu insanlar, yaÅŸadıkları kayalık vadinin dışına çıkamazken, dolunaylı gecelerde kaya tünelleri aracılığıyla zamanda yolculuk yapabilmektedirler.”

Japonya Ä°stanbul BaÅŸkonsolosluÄŸu’nda tanıtım kokteyli

Kapadokya’da Çatra Patralar kitabı için geçtiÄŸimiz kasım ayında bir tanıtım kokteyli düzenlendi. Can Çocuk Yayınları ve TORAYA’nın sponsorluÄŸunda, Japonya Ä°stanbul BaÅŸkonsolosluÄŸu ile yazar Etsuko Shindō’nun ortaklaÅŸa düzenlediÄŸi tanıtım kokteyli 14 Kasım 2012 günü  KonsolosluÄŸun Gümüşsuyu’ndaki eski ofisinde yapıldı. Hem kitabı kutlamak hem de Türkiye ile Japonya arasındaki iliÅŸkileri pekiÅŸtirmek amacıyla düzenlenen kokteyle, Japonya Ä°stanbul BaÅŸkonsolosu Keiji Fukuda, Etsuko Shindō, çevirmen Esin Esen, Abbas ve Åžermin Ataman, Can Çocuk Yayınları yetkililerinin yanı sıra akademi, yayıncılık ve medya dünyasından isimler katıldı. Kitabın yazarı Etsuko Shindō, Türkçe ve Japonca olarak yaptığı konuÅŸmasında kitabın yayınlanmasında emeÄŸi geçenlere teÅŸekkür ederek ÅŸunları söyledi:

“Türkiye’ye ilk kez 1982 yılının yaz mevsiminde gelmiÅŸtim. Henüz yirmi yaşındaydım. Bugün, burada, o ilk ziyaretimin otuzuncu yılında, kitabımın Türkçe yayınlanışını kutluyor olmamız sanki bir rüya gibi!

Kapadokya benim için çok özel bir yer. Romanda yer alan kayadan oyma oteli, bugün burada olan sevgili arkadaÅŸlarım Abbas ve Åžermin Ataman’ın eskiden iÅŸlettiÄŸi bir otelden ilham alarak yazdım. Çok uzun zamandır o otelde geçen bir roman yazmak istiyordum ama hikayeyi bir türlü kurgulayamamıştım. Bir gün, oteldeki odamın penceresinden, dalgın dalgın bakarken sanki karşıdaki kayaların olduÄŸu yerden birileri bana bakıyormuÅŸ gibi bir hisse kapıldım. Ä°yice baktım ama kimseyi göremiyordum. Ama yine de birileri var gibiydi. Ä°ÅŸte bunları düşünürken Çatra Patralar benim içimde doÄŸmuÅŸ oldu. Bu kitabı okuyan çocuklar ve bir çocuÄŸun kalbine sahip büyükler, Çatra Patraları aramaya Kapadokya’ya giderler mi acaba diye aklımdan geçiyor. Çatra Patraları ararken, göze görünmeyen ÅŸeyler de görünmeye baÅŸlar belki. Bu, turistler için yazılmış kitaplarda yer almayan, insanın kalbine bir yolculuk bence. Ben, hikayelerin insanın kendi yüreÄŸine yolculuk yaptırma gücü olduÄŸuna inanıyorum.”

Kitapta ‘Ata’ karakteriyle yer alan Abbas Ataman, yazarı ve çevirmeni çok uzun yıllardır tanıdığını belirterek bu çalışmadan dolayı onları kutladı ve turizm fuarlarında kültür ve edebiyat eserlerinin tanıtılması gerekliliÄŸini vurguladı. ‘Ana’ karakterine ilham veren Åžermin Ataman ise şöyle konuÅŸtu:  

“Etsuko ile arkadaÅŸlığımız 1985 yılı temmuz ayında Kapadokya’da, bahçede gürül gürül yanan şöminenin önünde baÅŸladı. Etsuko, serin yaz  akÅŸamında kadife gibi yumuÅŸak lacivert gökyüzünden gözlerini alamıyordu. Neye baktığını sorduÄŸumda ‘bu akÅŸam iki yıldız buluÅŸacak ve tüm dilekler gerçekleÅŸecek’ dedi. Ona ‘biz de de aynı geleneksel inanç var’ dedim. Ä°kimiz de o gece buluÅŸan yıldızlar gibi birimiz Tokyo’dan diÄŸerimiz Ä°stanbul’dan gelerek Göreme’de buluÅŸtuk. DostluÄŸumuz, kardeÅŸliÄŸimiz, sevgimiz sonsuz oldu. Tüm dileÄŸim herkesin böyle güzel bir kardeÅŸliÄŸe sahip olabilmesi.”

Kitabın çevirmeni Esin Esen de bir konuÅŸma yaparak kitabın çeviri sürecinden bahsetti. Kitabı Japonya’da yayınlanır yayınlanmaz okuduÄŸunu ve çok heyecanlandığını söyleyen Esen, konuÅŸmasını şöyle sürdürdü:

“Etsuko’ya kitabı hemen çevirmek istediÄŸimi söyledim. Herkes kitabı okusun, benim kadar sevsin, heyecanlansın istedim. Tanıtım dosyasını ilettiÄŸim Can Çocuk Yayınları da benimle aynı heyecanı paylaÅŸtı. Böylece kitap Japonya’dan kısa bir süre sonra Türkiye’de de yayınlanmış oldu.

Kitapta beni en çok etkileyen şey Türk kültürüne dair öğelerin bu fantastik öyküyle iç içe geçmiş hali oldu. Kitabın, sahip olduğumuz geleneksel şeylerin nasıl güzel, nasıl farklı olduğunu göstermesi beni en heyecanlandıran şeydi.

Kitabın çevirisinde üç konuda çok ÅŸanslıydım. Ä°lki yazara doÄŸrudan yazıp “burada ne demek istedin?” diye sorabiliyordum. Ä°kincisi, kitabın konusunun geçtiÄŸi yerde bizzat yaÅŸamış olmamdı. Bahsedilen otelin koridorlarından geçtim, o muhteÅŸem kütüphanede saatler geçirdim, hatta otel olmadan önceki halini bizzat gördüm. Bu nedenle yazarın yazdığı ÅŸeyler, çevirirken gözümün önünde belki de onun gözünde canlanan görüntüye çok yakın bir ÅŸekilde beliriyordu. Ayrıca, kitabın kahramanları Ata ve Ana çocukluÄŸumdan beri tanıyıp kendime örnek aldığım, hatta bildiÄŸim yabancı dilleri öğrenmemin, eski çaÄŸlara duyduÄŸum ilginin de kaynağı Sevgili Abbas AÄŸabey ve Sevgili Åžermin Ablaydı. Tüm bu nedenlerle bu çeviri benim biliÅŸsel bilim çalışmalarıma da veri saÄŸlamış oldu.”

TÃœYAP Kitap Fuarı’ndaki imza günü

Tanıtım kokteyli için Türkiye’ye gelen yazar Etsuko Shindō için ayrıca TÃœYAP Kitap Fuarı’ndaki Can Çocuk standında bir imza günü düzenlendi. Ana teması ‘çocuk ve genç edebiyatı’ olan fuarın ilk günü olan 17 Kasım 2012 tarihinde yapılan imza gününde yazar, kitabını alan çocuklara origami kağıtlarından yaptığı turna kuÅŸlarını da hediye etti. Japon kültüründe iyi dilek için de yapılan origami turna kuÅŸları çocukların oldukça ilgisini çekti. Ayrıca, yazarın imzasını Japonya’dan özel olarak getirdiÄŸi fırça kalemi kullanarak Japon kaligrafi sanatı shodō ile yazması da merak uyandırdı. Ä°mza gününde yazara kitabın çevirmeni Esin Esen de eÅŸlik etti.

Akşam saatlerinde NTV Gece Gündüz programı ekibiyle röportaj yapan yazarın röportajı ise 20 Kasım 2012 Salı günü yayınlandı.

Kitabın Türkiye’deki okul kütüphanelerine ulaÅŸtırılması için sponsor aranıyor

En büyük hayali kitabının Türk çocuklarına ulaşması olduğunu vurgulayan yazar, kitabın okul kütüphanelerine ulaştırılması için sponsor arıyor. Bu hayale destek veren Can Çocuk Yayınları, peşin ödeme halinde sponsor kuruma önemli oranda bir indirim uygulayabileceklerini açıkladı. Yayınevi ayrıca, kitabın okullara ulaştırılması aşamasında, sponsor kurumdan bir talep gelirse bu konuda da yardımcı olmaya hazır.

Etsuko SHÄ°NDŌ kimdir?

Japonya, 1961 doÄŸumlu olan yazar Türkiye ve yakın Asya ile ilgili eserler veriyor. 1982’de ilk kez geldiÄŸi Türkiye’ye gönülden baÄŸlanan yazar, 1985 yılında Kapadokya’ya gelerek, burada bir köylü kadınla ip eÄŸirmesinden, boyaması, desen seçilmesine kadar her ayrıntıda çalışarak halı dokudu. Yaptığı bu çalışmada, bir yandan geleneksel Türk sanatını öğrenirken; köyde yaÅŸayan kadınların nasıl düşündüğü, neler hissettiÄŸi, neler yaÅŸadığını anlamaya çalışmak asıl amacı oldu. Yazarın kendi ifadesiyle bu anılar onun yaÅŸamının en kıymetli anılarıdır. Bu anılarının bir kısmına ilk eserinde yer verdi. 1987 yılında yörük hayatını incelemek için Özbekistan, Türkmenistan ve Türkiye’yi gezdi. Bu deneyimlerini ise “Çobanın Islığı Duyuluyor” adlı eserine aktardı. 1992 yılında bir Japonla evlendi ve bir kız çocuÄŸu oldu. Uzun yıllar boyunca yaz tatillerini ailesiyle birlikte Türkiye’de geçiren Etsuko SHÄ°NDŌ, ülkemize kalben baÄŸlandığını her fırsatta ifade ediyor.

Eserleri:

Çobanın Islığı Duyuluyor (Hitsujikai no Kuchibue ga kikoeru) Asahi Shinbunsha;

ÇarÅŸafın Altından Gördüğüm Humeyni’nin Ãœlkesi (Chadoru no shita kara mita Homeyni no Kuni) Shinchōsha;

Türkiye, Nefis Seyahat (Toruko, kaze no tabi) Tōkyō Shoseki;

Uçan Halı (Soratobu Jūtan) Bukkingu;

Zehra Teyze Mekke’ye Gidiyor (Toruko no Zehra Obâsan Mekke e iku) Fukuinkanshoten;

Zamanı AÅŸan Kervan (Toki o wataru karavan) Tōkyō Shoseki;

Mavi Lale (Aoi Churippu) Kōdansha;

Mavi Lale Sonsuza Kadar (Aoi Churippu Eien ni) Kōdansha;

Kapadokya’da Çatra-patralar (Tsukiyo chatora patora) Kōdansha;

Pembe Küçük TebeÅŸir (Pinki Chibi-chōku) Doshinsha.

Esin ESEN kimdir?

1969 yılında doÄŸdu. BoÄŸaziçi Ãœniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı, Ankara Ãœniversitesi Japon Dili ve Edebiyatı bölümlerini bitirdi. Ankara Ãœniversitesi’nde sürdürdüğü doktora çalışması tamamlanma aÅŸamasındadır. Doksanlı yılların başından beri Ä°spanyolca, Ä°ngilizce, Japonca dillerinde tercümanlık yapıyor. Klasik Japon Edebiyatı ve Heian-Nara Dönemi kadın edebiyatı üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Klasik Japonca’dan çevirisini yaptığı “Murasaki Shikibu'nun Günlüğü” adlı kitap Ä°ÅŸ Bankası Kültür Yayınları, Hasan Ali Yücel Klasikleri serisinden 2009 yılında yayımlandı. Kapadokya’da Çatra Patralar çevirisi ise Ekim 2012’de Can Çocuk Yayınları’ndan çıktı.