Tarihi Kentler Birliği (TKB) ile ÇEKÜL (Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı) tarafından yürütülen ‘Kültür Öncelikli Yol Haritaları’ çalışması kapsamında organize edilen Kapadokya Stratejik Yön Planı Çalıştayı’nın ikincisi 12 Aralık 2012 günü Kayseri’de gerçekleştirildi. Yaklaşık 150 kişinin katılımıyla Kayseri Büyükşehir Belediyesi Meclis Salonu’nda yapılan çalıştayın ana başlıkları ‘Kayseri’nin Stratejik Yönü’, ‘Bölgesel Bakış’ ve ‘Yönetim Modeli’ydi.

ÇEKÜL Vakfı ve TKB Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, açılış konuşmasında şunları söyledi:

“Parçacı bir üslupla baktığımız için elimizdeki büyüklüğü kaybediyoruz.   Ajanslar da yapay çalışmalar yapıyor. Tarih ve coğrafyanın getirdiği doğruların dışındaki zorlamalar, bizi zaman kaybetmekten öteye götüremez. Bu nedenle bölge için yeni bir örgütlenme oluşmalıdır. Ajanslar kaynaklarını doğru projelere aktarmalı, bilinçli ve birikimli insanların seferber edildiği bir anlayış olmalıdır. Büyüklüğün oluşmasını istiyorsak değerlerimizi ve kaynaklarımızı kendimize saklayamayız.  Tarihi ve coğrafi birikimlerden yeni başlıklar çıkarmak zorundayız. Bu bölgede duyarsızlığa ve kalitesizliğe hayır diyeceğiz. Küreselleşmenin altında ezilmemek gerekli. Sivillik sadece karşı durmak değildir. Alternatif düşünce üretmek demektir. Tekdüze bir düşüncenin egemen olmasını istemiyorsak sivilleşeceğiz; demokratikleşmenin temeli budur. Kapadokya’da yanlışa doğru giden turizmden, varlıkların hatalı kullanılmasından yola çıkarak daha dinamik ve doğru başlıklar üretmeliyiz. Belediye başkanları ve üniversiteler birlikte çalışmalı. Bilim insanları, bölgenin beyni olmalı; projelerini burası için üretmeli. Kapadokya’daki veriler onların aklı olmalı. Menfaat gözetmeden destek olmalı; bilginin bütçesi yoktur. Ankara’yı beklemeyin arkadaşlar sizin aklınız kendinize yeter."

Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki ise çalıştayın önemini vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ülke olarak havza-bölge boyutunda bütüncül bakışa sahip değiliz. Kalkınma ajanslarının yaptığı planlarda bunu görüyoruz. Çünkü alana inerek değil sadece metin üzerinde ortak yanları olmayan bazı kentler biraraya getiriyorlar. Masa başı planlara karşıyım. Bu nedenle Kültür Öncelikli Bölgesel Yol Haritaları çalıştaylarının, tüm kesimler tarafından kabul gören olumlu sonuçlar doğuracağını düşünüyorum. Aksaray, Niğde ve Kırşehir ile zaman zaman kesişen çalışmalar yürütüyoruz. Çalıştayın ardından neleri birlikte daha iyi yapacağımızı göreceğiz. Bölgesel işbirlikleri kurmadan ileri hedef koymak çok zor. Kayseri’de dört üniversite var ve bilimsel verilerin aktarılması, yeni projelerin üretilmesi sürecinde birlikte çalışacağımızı biliyorum."

FIFA Dünya Şampiyonası’nın açılış maçı Kayseri’de yapılacak

Kalkınma ajanslarının işleyişiyle ilgili söylenenlere katıldığını belirten Kayseri Valisi Şerif Yılmaz, kültürel varlıkların turizmin içinde yer almasının oldukça yeni olduğunu söyleyerek bu çalıştayların yapılacak çalışmalara ışık tutacağını söyledi. Yılmaz, FIFA Dünya Şampiyonası’nın Haziran 2013’te Türkiye’de yapılacağını hatırlatarak şunları vurguladı:

“Açılış maçı Kayseri’de oynanacak. Planlama yaparken konaklamalar için Kayseri’yi değil Nevşehir’i öngördük. Sadece Kayseri’yi düşünmüyoruz. Farklı ülkelerden gelen basın mensupları ve diğer misafirler Nevşehir’de konaklayarak bölgeyi tanımış olacak. Bunun dışında diğer kentlerle de ortak çalışmalar yapmalıyız."

Çalıştay yöneticisi, şehir plancısı A. Faruk Göksu ise ilk çalıştayda yapılan çalışmayı ve bölge için oluşturulan “10 Temel İlke”yi özetledi. Göksu, Kapadokya’da tüf bölgesi, Kayseri ve Erciyes Dağı ile Kızılırmak Havzası’nın yer aldığını belirterek, ikinci çalıştayda Kayseri’nin yeni kent modeli ve  stratejik yönünü tartışacaklarını, bölgeye Kayseri’den bakacaklarını söyledi.

Konuşmaların ardından katılımcıların söz aldığı çalıştayda Kayseri’nin Stratejik Yönü, Bölgesel Bakış ve Yönetim Modeli olmak üzere 3 temel başlık tartışıldı.

Kapadokya Kurulu kurulmalı

Tartışmanın en önemli başlıklarından biri, Kapadokya Kurulu oluşturulması üzerineydi. Katılımcılar, yetki ve erk karmaşasının Kapadokya’nın en büyük sorunu olduğunu vurgulayarak yetki paylaşımını ilke olarak benimseyecek bir Kapadokya Kurulu’nun kurulması gerektiğini ifade ettiler. Ayrıca, doğal ve arkeolojik değerlerin beraber değerlendirilerek korumasını sağlamak amacıyla Kültürel Sit kavramının geliştirilmesi ve mevzuata girmesi gerektiği belirtildi.

Planlamada üst başlık olarak ekolojik yaklaşımın benimsenmesi ve alan yönetiminin havza ölçeğinde yapılması gerektiği de öne çıkan başlıklar arasındaydı. Kapadokya Özel Kanunu ile planlamada ve yönetimde yetki karmaşasının çözüleceği ve bütüncül bir yaklaşım geliştirilebileceği savunuldu.

Kapadokya Üniversiteler Birliği, Kapadokya Belediyeler Birliği ve Kapadokya Araştırma Merkezi kurulmasının farklı alanlarda bölgesel işbirliğini güçlendireceği de ifade edildi.

Çalıştayda, Kayseri’nin çok sektörlü bir ekonomiye sahip olduğu,  sanayi, turizm ve eğitim işlevlerinin hiçbirinden vazgeçmemesi ve bu değerlerini eşzamanlı geliştirmesi gerektiği belirtilirken, aşırı betonlaşmanın, kentsel yayılmanın ve hava kirliliğinin önüne geçilmesi gerektiği vurgulanan konular arasında yer aldı.

Bölgesel Bakış başlığı altında, Kapadokya bölgesindeki kentlerin bütünleşerek rekabet etmek yerine ortaklıklar kurması gerektiği ifade edilerek, her ilin kendi tanıtımını yapmak yerine bölgesel değerlere odaklanarak Kapadokyalı kimliğini öne çıkarmasının önemine değinildi. Ayrıca Kapadokya’nın kalkınması için tanıtımın yeterli olmayacağı, tüm bölge için bir pazarlama stratejisi geliştirilmesinin gerektiği vurgulandı.

Kapadokya’da turizm çeşitliliğinin arttığı ama belli noktalarda yoğunlaştığı; farklı odaklar arasındaki ulaşım problemi ile turizmin daha geniş bir alana yayılacağı söylendi. Ayrıca bölgenin tarım turizmi, doğa turizmi ve inanç turizmi açısından önemli olanaklar sunduğu ve bu fırsatların sadece yabancı turistlere değil, yerli turistlere de sunularak bölgeye gelenlerin daha uzun süreli kalmalarını sağlayacak stratejiler geliştirilmesi gerektiği belirtildi.

Kapadokya Stratejik Yön Planı Kayseri Çalıştayı'nın raporu, Yol Haritaları ekibi tarafından hazırlanarak tüm katılımcılarla paylaşılacak. Katılımcıların görüş ve önerilerinin ardından Kapadokya Stratejik Yön Planı son halini alacak.

Bilgi ve fotoğraflar: ÇEKÜL