Turist rehberliÄŸine mesleki statü kazandırılmasını saÄŸlayacak olan “Turist RehberliÄŸi Meslek Kanun Tasarısı”, 15 Mayıs 2012 günü TBMM Bayındırlık, Ä°mar, UlaÅŸtırma ve Turizm Komisyonu gündeminde görüşülerek kabul edildi. Tasarının en kısa sürede TBMM Genel Kurulu’nda ele alınıp yasalaÅŸması bekleniyor. 

Komisyon toplantısına, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Bakanlık Müsteşarı Özgür Özaslan, bakanlık yetkilileri ile Turist Rehberleri Birliği (TUREB) ve İstanbul Turist Rehberi Esnaf Odası (İRO) Başkanı Şerif Yenen, İzmir Rehberler Odası (İZRO) Başkanı Ayten Şenipek, Antalya Rehberler Odası (ARO) Başkan V. A. Zeki Apalı, Ankara Profesyonel Turist Rehberleri Derneği (ARED) Başkanı Sibel Güven ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy katıldı.

Bazı maddelerde değişiklik yapıldı
Komisyon toplantısında yasa taslağı içindeki bazı maddelerde değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler şöyle belirlendi:

- Eski taslağa göre, her ilde teorik olarak 5 oda kurulması öngörülüyordu; kabul edilen taslağa göre teorik olarak 3, pratik olarak 1 veya 2 oda kurulabilecek.
- Bir önceki taslağa göre ülke çapında 3 birlik kurulması öngörülüyordu; kabul edilen taslağa göre, teoride 3, pratik olarak 1 veya 2 birlik kurulabilecek.
- Bölgesel rehber ihtiyacını giderebilmek, alan kılavuzluğu vb. faaliyetlere karşı mücadele edebilmek ve büyük şehirlere rehber akışını önlemek amacıyla bölgesel rehberlik yeniden yasa taslağına kondu.
- Kabul edilen taslağa göre odalar, bu kanun kapsamında kurulacak rehber odalarına kendiliğinden dönüştürülecek.
- Bunların dışında uygulamayı kolaylaştıracak çeşitli değişiklikler yapıldı.

Rehberlik meslek oluyor
Halihazırda yönetmeliklerle düzenlenmeye çalışılan turist rehberliÄŸi, hizmet niteliÄŸinde bir faaliyetken yasa sayesinde mesleÄŸe dönüşecek. Turist rehberi unvanı ise mesleÄŸe kabulle kazanılacak. Turist rehberi olmak isteyenler mesleÄŸe kabul baÅŸvurusunu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yapacak. Bakanlık da 30 gün içinde gerekli incelemeleri yaparak, baÅŸvurusunu kabul ettiÄŸi rehberlerin ruhsatnamesini düzenleyecek; reddettiklerine de gerekçesini bildirecek. Eskiden rehberlik belgesi almış, ancak vize yaptırmadıkları için haklarını yitirmiÅŸ olanlar bir intibak sınavıyla yeniden rehber olabilecek. Devlet memuru olan rehberler ise kendi kurumlarından izin alabildikleri sürece rehberlik hizmeti sunabilecek.
Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ve mesleğe engel hali ortaya çıkanlar ise Bakanlık kararı ile meslekten çıkarılacak.

Sadece aktif turist rehberleri çalışabilecek
Aktif ve pasif turist rehberlerinin adı, soyadı ve sicil numaraları birliÄŸin resmi web sitesinde yayınlanacak. Meslek sadece aktif turist rehberleri tarafından yapılabilecek ve aktif turist rehberliÄŸi için ‘çalışma kartı’ alınması zorunlu olacak. Çalışma kartlarının geçerlilik süresi ise bir yıl olarak belirlendi.
Turist rehberlerinin yerleşim yerinin bulunduğu ilde kurulmuş odalardan birine, eğer yerleşim yeri olan ilde oda kurulmamışsa en yakın ilde kurulmuş odalardan birine üye olmaları zorunlu olacağından, odaya üyelik koşullarını kaybetmiş veya odaya karşı yükümlülüklerini yerine getirmemiş olanlara çalışma kartı verilmeyecek.
Çalışma kartı almayan veya pasif turist rehberi olarak kalmak üzere yazılı beyanda bulunan turist rehberleri ise ‘pasif turist rehberi’ olarak sicile iÅŸlenecek. Sekiz yıl veya daha fazla süre içinde aralıksız olarak ‘pasif üye’ kalanlar rehberliÄŸe geri dönebilmek için sınava girecek.
Turist rehberleri, tur, paket tur, ulaşım veya konaklama gibi seyahat acentası faaliyeti kapsamına giren hizmetleri vermemek koşuluyla yalnızca turist rehberliği hizmeti sunabilecek. Ayrıca, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde mesleğinin reklam ve tanıtımını yapabilecek.

Rehberlik kurslarını birlik açacak
Sadece gerekli görülen, ihtiyaç duyulan hallerde rehberlik kursu açılabilecek. Bu kursları da bakanlığın gözetim ve denetiminde Rehberler Birliği açacak. İster üniversitelerin rehberlik bölümü mezunu, ister sertifika programı mezunu olsun tüm rehber adaylarının uygulama gezilerini birlik düzenleyecek. Uygulama gezileri sonundaki mesleğe kabul sınavı da birlik tarafından yapılacak. Kaçak rehberlik kursları birlik tarafından faaliyetten men edilebilecek. Ayrıca, yasa ile zorunlu seminerler kalkıp isteğe bağlı eğitimler gelecek.

Kurallara uymayanlar meslekten çıkarılabilecek
MesleÄŸini yasa hükümlerine uygun olarak icra etmeyen, mesleki kurallara ve etik ilkelere uymayan turist rehberleri hakkında uyarma cezası, meslekten geçici men cezası, hatta meslekten çıkarma cezası verilebilecek. Turist rehberlerinin taban ücret tarifesi, birlikler ile TÃœRSAB’ın görüşleri alınarak, net ücret üzerinden bakanlık tarafından belirlenecek. Turist rehberleri, taban ücret tarifesinde belirlenen ücretin altında turist rehberliÄŸi hizmeti veremeyecek.
Tur için belirlenen ücreti içeren ‘turist rehberliÄŸi sözleÅŸmesi’ yapmak zorunlu olacak. SözleÅŸme yapmayan acenta ve rehbere para cezası uygulanacak. Rehbere aynı zamanda disiplin cezası da uygulanacak.

Denetimler
Meslek kuruluşları, yani birlik ve odalar, bakanlık ve TÜRSAB ile birlikte veya ayrı ayrı denetleme yapabilecek. Hatta gerek görüldüğü hallerde kolluk güçlerinden yardım alabilecek.
Birlik, kaçak rehberlik yapanları faaliyetten men edebilecek.
Rehberlerin sicil ve disiplin işlemleri halihazırda bakanlık tarafından yürütülüyorken, yasanın kabulü halinde rehber kuruluşları tarafından yürütülecek. Birlik, sicil veri tabanı oluşturacak; disiplin kurulu da birlik bünyesinde olacak.