Orta Anadolu’nun ve Kapadokya’nın en eski köy yerleşmesi olan Aşıklı Höyük’te, Klasik Keyifler Oda Müziği Konserleri kapsamında La Mer Yaylı Dörtlüsü tarafından 28 Temmuz 2011 Perşembe günü saat 21:00’de bir konser verilecek. Konser, Neolitik Dönem yaşam biçiminin canlandırılması hedefiyle höyük girişine yeniden inşa edilen kerpiç binaların bulunduğu “Tarihöncesi Aşıklı Köyü”nde gerçekleştirilecek. Klasik Keyifler’in Kapadokya’da Nevşehir bölgesi dışında düzenleyeceği ilk konser olma özelliği taşıyan etkinlik, bölgenin zengin tarihine sanatsal bir vurgu yapacak. M.Ö. 10 bin yıl öncesine giden Aşıklı Höyük, aynı zamanda bölgede ilk tarımın, ilk cerrahi müdahalenin ve ilk madenciliğin yapıldığı yer olarak da biliniyor.
Aşıklı Höyük
Aşıklı Höyük, Aksaray il merkezinin 25 km kadar güneydoğusunda, Ihlara-Güzelyurt karayolundan 1 km içeride yer alıyor. Avcı-toplayıcı ve göçer toplulukların ilk kez uzun süreli ve kalıcı olarak yerleşip üretime geçtikleri bir köy yerleşmesi Aşıklı, günümüzden 10.000 yıl öncesine (M.Ö. 8300-7500 arası) tarihleniyor.
1989-2003 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı’ndan Ufuk Esin ve Nur Balkan Atlı tarafından kazılan Aşıklı Höyük’te 2007 yılından itibaren tekrar başlatılan çalışmalar, aynı üniversiteden Mihriban Özbaşaran tarafından yürütülüyor. Yeni projenin amaçları arasında, topluluğun Aşıklı’daki en eski yerleşmesini ve yaşam biçimini araştırmak bulunuyor. Kazı çalışmalarının yanı sıra yürütülmekte olan projeler şu konuları kapsıyor:
a) Koruma projesi,
b) kazılarla ortaya çıkarılanların sergilenmesi,
c) etnografik belgeleme,
d) deneysel arkeoloji,
e) bilginin, toplumun her kesimi ile paylaşımı.
Ayrıca, Neolitik Dönem yaşam biçiminin canlandırılması hedefiyle höyük girişine yeniden inşa edilen bir grup Aşıklı kerpiç binası, o dönemin yerleşme düzenini, binalar, açık alanlar, sokaklar ilişkisinde yansıtıyor. Tarihöncesi Aşıklı Köyü, 1991-1993 yılları arasında ortaya çıkarılan yapıların ve açık alanların, boyut, yön ve plan açısından birebir kopyaları olma özelliğini taşıyor.
İlk yerleşim, ilk tarım, ilk cerrahi müdahale ve ilk madencilik
Kapadokya’nın en eski yerleşimi olma özelliğini taşıyan Aşıklı Höyük’te yapılan araştırmalar, buranın aynı zamanda bölgede tarımın ve madenciliğin ilk yapıldığı yer olduğunu gösteriyor. Daha önce yabani halde toplanan tahıl ve bitkilerin Aşıklı halkı tarafından ilk kez tarıma alınarak yetiştirilmeye başlanmış. Ayrıca, bakırın işlendiği en eski yerleşim alanı olan höyükte yapılan kazılarda, ölülerin boyunlarında bulunan takılarda doğal bakırdan yapılmış boncuklara rastlanmış.
Aşıklı Höyük’te bulunan önemli buluntulardan biri de 20-25 yaşlarındaki bir kadına ait kafatasında saptanan beyin ameliyatı izi. Bu kafatası bugün Aksaray Müzesi’nde sergileniyor. Bir başka kafatasında ise çene kemiğine yapılmış otopsi izleri belirlenmiş.
Aşıklı’da “Çocuk Arkeolojisi” ve El Sanatları Projesi
Kazı ekibi tarafından Aşıklı Höyük’te kurulan Arkeoloji Eğitim Atölyesi ile çocuklarda arkeolojiye karşı bir ilgi uyandırılmaya çalışılıyor. Atölyede, Aşıklı çevresindeki köylerden davet edilen çocuklara yapılan işler anlatılıyor ve basit uygulamalarla arkeolojiyi tanımaları sağlanıyor.
El Sanatları Projesi ise, höyük yakınındaki Kızılkaya Köyü kadınlarını Aşıklı Projesi’ne dahil etmek ve karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmak amacıyla 2010 yılında başlatılmış. Geçmiş yıllarda yapılan kazılar günümüzden 10 bin yıl önce Aşıklı’da hangi hayvan ve bitki türlerinin olduğunu detaylı olarak ortaya koymuş. Kızılkaya kadınları da bu verilerden yola çıkarak bez çantalar üzerine hayvan ve bitki türlerini çizerek boyuyorlar. Yerel halk ile arkeologlar arasında önemli bir köprü niteliği taşıyan proje, arkeolojik bilgi üretiminin farklı kesimler tarafından sahiplenilmesi açısından da örnek teşkil ediyor.
Fotoğraflar ve ayrıntılı bilgi: www.asiklihoyuk.org sitesinden alınmıştır.