TRT Türk TV’de 24 Mart 2011 akÅŸamı yayınlanmaya baÅŸlayan ‘YaÅŸayan Bellek’ isimli belgeselin 30 dakikalık ilk bölümünde Ãœrgüp’e baÄŸlı MustafapaÅŸa beldesinde yaÅŸayan mübadiller konu edildi. “Naime Kete Münevver Tato i Çemçe (Naime Teyze, Münevver Abla ve Cem)” adı ile gösterilen ilk bölümün çekimleri MustafapaÅŸa ile Yunanistan’ın Kastorya bölgesindeki köylerde yapıldı. YönetmenliÄŸini Rıza BaloÄŸlu’nun, yapımcılığını ise Sevinç BaloÄŸlu’nun üstlendiÄŸi belgeselin sunumu MustafapaÅŸa’da yaÅŸayan bir 3. kuÅŸak mübadil olan Süreyya AytaÅŸ tarafından gerçekleÅŸtirildi.
Mübadelenin öyküsünü ilk kez üç kuÅŸağın anlatımıyla ekrana getiren belgeselde, 100 yaşındaki Naime Teyze’nin 14 yaşındayken geldiÄŸi ve bir daha asla göremediÄŸi köyünü, onun gözleriyle gezen 3. kuÅŸak mübadillerinden beyin cerrahı Prof. Dr. Cem AçıkbaÅŸ anlatıyor. Ä°kinci kuÅŸak mübadil Münevver Tato ise doÄŸmadığı toprakların dilindeki türküleriyle belgesele katılıyor.
“Dışarıdan bakınca bir hayat; içine girince bin hikaye…”
Bir sözlü tarih çalışması olan ‘YaÅŸayan Bellek’ belgesel projesi, “Dışarıdan bakınca bir hayat; içine girince bin hikaye…” sloganıyla ve “Dede ve ninelerimiz sadece bizimle yaÅŸayan büyüklerimiz deÄŸil, bilinmeyen bir tarihin ve kültürün tanıkları. Onların anlattıklarını kayda geçirip gönderin; seçilen projenizi birlikte çekelim” çaÄŸrısıyla yola çıktı. Proje için yapılan baÅŸvurular 2010 Kasım ayına kadar kabul edildi. Ardından, DoÄŸan Hızlan, Ferzan Özpetek, Ece Temelkuran, Ãœmit Sezgin, Murat MenteÅŸ ve Sevinç BaloÄŸlu’ndan oluÅŸan seçici kurul, baÅŸvuruda bulunan 150 öyküyü deÄŸerlendirerek çekilecek projeleri belirledi. Belgesel, proje ekibinin pilot olarak belirlediÄŸi altı öykü ile birlikte toplam 26 bölümden oluÅŸuyor.
Proje, BoÄŸaziçi Ãœniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Arzu Öztürkmen, Sabancı Ãœniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Ãœyesi Doç. Dr. Leyla Neyzi ve tarih araÅŸtırmacısı Recdet SakaoÄŸlu’nun danışmanlığında yürütülüyor.