UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Mirasın (SOKÜM) Korunması Sözleşmesi’ne taraf devletler, 02-05 Haziran 2014 tarihleri arasında Paris'teki UNESCO Genel Merkezi’nde toplandı. Toplantıda, sözleşmenin karar verici ve uygulayıcı organı olan Hükümetler Arası Komite’nin 12 sandalyesi için yeni üyeler de belirlendi. Görev süresi dolan İspanya’nın sandalyesi için Fransa, İtalya ve Türkiye aday oldu. Sözleşmeye taraf 161 ülke arasından oylamaya katılan 142 ülkeden İtalya 25, Fransa 44, Türkiye ise 72 oy aldı. Böylece Türkiye, ilk kez 2006-2010 yılları arasında görev yaptığı Hükümetler Arası Komiteye 2014-2018 dönemi için ikinci kez seçilmiş oldu. Komitenin toplam 24 üyesi bulunuyor.
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, UNESCO’nun yaşayan kültürel mirasın korunmasına ve gelecek kuşaklara aktarılmasına yönelik çalışmalarını kapsıyor. Sözleşme, UNESCO’nun 32. Genel Konferans Genel Kurulunda, 17 Ekim 2003 tarihinde kabul edilmişti.
Sözleşme; somut olmayan kültürel mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar, gösteri sanatları, toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler, doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar, el sanatları geleneği
başlıkları altında toplanan yaşayan kültürel mirasın araştırılmasını, derlenmesini, arşiv ve dokümantasyon merkezlerinin oluşturulmasını, müzelerinin kurulmasını, öğretim kurumlarında ders olarak okutulmasını, kitle iletişim araçlarında olumlu kültür değerleri olarak yer verilmesini ve kuşaklar arasında ortaya çıkan kopuklukları giderecek tarzda etkin biçimde aktarımının sağlanmasını amaçlıyor. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, 11 yıllık kısa bir dönemde ulaştığı 161 taraf devlet sayısıyla, 1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi’nden sonra en fazla taraf devlet sayısına sahip sözleşme özelliğine sahip bulunuyor.
Hükümetler Arası Komite ise, aralarında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi, Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi, En İyi Uygulamalar Listesi ve Uluslararası Yardım Başvuruları başta olmak üzere sözleşmenin amaçları doğrultusunda koruma-yaşatma çalışmalarının ulusal/uluslararası alanda oluşumunu ve takibini yaparak kararlar alıyor.
Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirası
Uluslararası toplum tarafından en çok ilgi gören liste olan İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne Türkiye’den giren miraslar şunlar:
1) Meddahlık Geleneği
2) Mevlevi Sema Törenleri
3) Âşıklık Geleneği
4) Karagöz
5) Nevruz (Azerbaycan, İran, Hindistan, Kırgızistan Pakistan ve Özbekistan ile ortak)
6) Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren Meclisleri, Sıra Geceleri, Barana Sohbetleri)
7) Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali
8) Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah
9) Tören Keşkeği Geleneği
10) Mesir Macunu Festivali
11) Türk Kahvesi ve Geleneği