Ürgüp Anadolu Meslek ve Meslek Lisesi’nin (eski Kız Meslek Lisesi) mevcut binalarından olan ve 1948-1952 yılları arasında yıkılan Aziz Yuannis Kilisesi’nin yerine yapılan kemerli tek katlı yapı (eski anaokulu), 2012 yılı sonunda çıkan karar sonrasında 2013 yazında yıkıldı. Yıkım sonrasında başlayan yeni bina inşaatının temel kazıları sırasında ise çeşitli tüneller ve tarihi taşlar ortaya çıktı. Tünellerin, Aziz Yuannis Kilisesi’nin yeraltı birimlerine açıldığı tahmin ediliyor. Temel kazısında ortaya çıkan Aziz Yuannis Kilisesi temel taşları ise, KATED Başkanı ve ÇEKÜL Ürgüp Temsilcisi Mustafa Kaya’nın verdiği bilgiye göre Avla Dağı eteklerindeki 30 m derinlikteki bir vadiye atılarak üzeri şehir çöpü ve hafriyatla dolduruldu. Bir kısmı da kullanılmak üzere kırılarak alındı. Kaya, 1mx50cmx50 cm büyüklüğündeki temel taşlarının üzerinde niş süslemeleri olduğunu, bu süslemelerin de daha eski bir uygarlığa ait olduğunu tahmin ettiğini söyleyerek, “bu taşlar, Ürgüp Kadı Kalesi’ndeki Aziz Prokopios Kilisesi’ne veya aynı alandaki daha eski bir kiliseye, putperest tapınağına veya anıt mezarlara ait taşlar olabilir” dedi. Bu veriler, inşaat alanında ve taşlar üzerinde arkeolojik bir araştırma yapılması gerektiğine işaret ediyor.  

Bölgedeki STK’lar kemerli binanın yıkım kararına tepki göstermişti

Lise arazisindeki eski anaokulu binasının yıkılarak yerine iki katlı yeni bir bina yapılması kararı bölgedeki sivil toplum örgütleri tarafından tepkiyle karşılanmış, Ürgüp Koruma, Araştırma Turizm, Tanıtma ve Eğitim Derneği (KATED) ile ÇEKÜL Ürgüp Temsilciliği bu yıkıma karşı olduklarını açıklamışlardı. Açıklamada, yıkılma nedeni olarak bu bölümün üzerine yapılması planlanan ikinci katı taşımayacağı gerekçe gösterilen okulun, I. Derece Kentsel Sit Alanı içinde bulunduğu, mimari açıdan ayırıcı özelliklere sahip olduğu, yıkılması durumunda kent estetiği ve belleğinin önemli bir unsurunun yok olacağı belirtilmişti.

Bu konuda bir açıklama yapan okulun emekli öğretmenlerinden Mustafa Kaya, “Ürgüp’te 1962 yılında Kız Meslek Lisesi Yaptırma ve Yaşatma Derneği’nin çabalarıyla eski adı ‘Kız Meslek Lisesi’, yeni adı ‘Anadolu Meslek ve Meslek Lisesi’ olan okulun bu bölümünün Nevşehir’in ilk ‘anaokulu’ olduğunu sanırız çoğu kimse bilmez. Yapımında bölgenin değerli taş ustalarının görev aldığı, halkın ve özellikle de Ürgüplü kadınların bizzat çalıştığı bu bina, ‘Esbelli taşı’ denilen Ürgüp’ün değerli taşlarının kullanılması ve kemerli yapısıyla kent kimliğini oluşturan önemli yapılar arasında yer almaktadır. Yapının nereye yapılacağını dönemin Milli Eğitim Bakanı Ahmet Tahtakılıç’ın özel olarak gelip tespit ettiği bu okul, Ürgüp’ün tarihi kiliselerinden Aziz Yuannis Kilisesi’nin yıktırılması sonrası aynı yere yapıldığı için tarihi bir kimlik de taşımaktadır. Aziz Yuannis Kilisesi’nin yıktırılması, bölge insanının vicdanında bir yara açmıştır. Bu bakımdan yerine yapılacak okulun çok düzgün yapılmasına özen gösterilmiştir” demişti.  

Fotoğraflar: Mustafa Kaya.