Kayseri’deki Kültepe Tabletleri, Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Kurumu olan UNESCO’nun 1992 yılından bu yana sürdürdüğü “Dünya Belleği Programı”na önerilecek. Bu konuda UNESCO Türkiye Millî Komisyonu tarafından geçtiğimiz yıl başlatılan çalışmalar devam ediyor. Yazım çalışmaları bitirilen dosyalar 31 Mart 2014 tarihine kadar Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla UNESCO Genel Direktörlüğü’ne ulaştırılacak. Türkiye’den UNESCO Dünya Belleği Programı’na önerilecek diğer iki kültürel “Divan-ı Lügati’t Türk” ve “Abdülkadir Meragi Yazmaları” olarak belirlendi. 

Kültepe Tabletleri

Kayseri’deki Kültepe kazılarında ortaya çıkarılan ve çivi yazısıyla Asurca yazılan Kültepe Tabletleri, eski Anadolu tarihini aydınlatan ilk yazılı belgeler olarak biliniyor. Kültepe Tabletlerinin büyük bölümü, borç senetleri, tüccarların birbirlerine gönderdikleri iş mektupları, teslimat belgeleri ve çeşitli konulardaki notlardan oluşuyor. Bir bölümünde de nişan, evlenme, boşanma, nafaka ve miras gibi konular yer alıyor.

Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından 1948 yılında başlatılan ve günümüzde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu’nun başkanlığındaki 70 kişilik bir bilim ekibiyle yürütülen kazılar Türkiye’nin en uzun soluklu kazıları arasında yer alıyor.

UNESCO Dünya Belleği Programı

Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Kurumu olan UNESCO’nun Dünya Belleği Programı, insanlığın tarihi, kültürel, sosyal belleğini oluşturan ve savaşlar başta olmak üzere çeşitli doğal felaketler veya sosyal nedenlerle ortadan kaybolma tehlikesi olan belge ve bilgilerin insanlığın ortak değerleri olarak korunması ve bu korumanın önlemlerinden biri olarak dijital ortamda paylaşılmasını sağlamak amacıyla 1992 yılından bu yana yürütülüyor. İlk toplantısını 1993 yılında gerçekleştiren program uzmanları, iki yılda bir yaptıkları toplantılarda Dünya Belleği Kütüğü’ne kaydedilecek belgesel mirasları belirliyor.

Bugüne kadar Türkiye’nin önerisiyle Dünya Belleği listesine alınan eserler şunlar:

1) Boğaziçi Üniversitesi Gözlem ve Deprem Araştırma Enstitüsü Kandilli Rasathanesi El Yazmaları (2001)

2) Boğazköy Hitit Tabletleri (2001)

3) İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi İbn-i Sina Yazmaları Koleksiyonu (2003)

4) Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi (2013).

Haziran 2013’te Kore Cumhuriyeti’nin Gwangju şehrinde yapılan 11. toplantı sonrasında Dünya Belleği Kütüğü’ne kayıtlı eser sayısı 300’e yükseldi. Dünya Belleği Kütüğü’ne belgesel miras kaydı bulunan ülkelerin başında 17 eserle Almanya geliyor. Almanya’yı 13 eserle Avusturya, 12 eserle Rusya ve Polonya izliyor. İngiltere ve Kore Cumhuriyeti’nin 11 eserinin bulunduğu kütükte Meksika’nın 10, Hollanda ve Fransa’nın dokuz, Danimarka’nın ise sekiz eseri yer alıyor.