Kapadokya Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (KAFSİD), yeni çalışma sezonunda her ay bir fotoğraf sanatçısının inceleneceği ‘Ustalara Saygı’ etkinliğini başlatıyor. İlki 14 Kasım 2013 Perşembe akşamı KAFSİD dernek binasında gerçekleştirilecek etkinliğin ilk ustası Brezilyalı sosyal belgesel fotoğrafçısı ve fotomuhabiri Sebastião Salgado. Saat 19.00’da başlayacak ‘Ustalara Saygı’ akşamı tüm sanatseverlere açık.

Sebastião Salgado kimdir?

Brezilyalı fotoğrafçı Salgado, 1944 yılında sekiz çocuklu bir ailenin altıncı çocuğu olarak dünyaya geldi. Lisans eğitimini ekonomi alanında yapan Salgado, bu konudaki yüksek lisansını ve doktorasını ABD’de yaptı. 1973 yılına kadar ekonomist olarak iş hayatını sürdürdü. Aynı yıl eşinden aldığı makine ile Afrika’ya yaptığı yolculuk sırasında fotoğrafla tanıştı ve Sygma Ajansına girdi. 1975-1979 yılları arasında Gamma Ajansı için çalıştı. Ardından Magnum Ajansı üyeliğine seçildi. Magnum’dayken ABD Başkanı Reagan’a düzenlenen suikast girişimini fotoğraflaması hem ona uluslararası ün kazandırdı hem de ajansını yaklaşık on yıldır sürmekte olan ekonomik krizden kurtardı.

1977-1984 yılları arasında Brezilya’daki uzak dağ köylerini gezerek “Other Americans/Öteki Amerika (1986)” adlı albümü hazırladı. 1980 yılında on beş ay boyunca Fransız Sınır Tanımayan Doktorlar Topluluğu ile Afrika’nın Sahra bölgesini gezerek “Sahel: L’Homme en Détresse/Sahra: Izdırap İçindeki İnsan” adlı çalışmasını hazırladı. 1986 ve 1992 yılları arasında o ana kadarki en büyük projesi olan “Workers/İşçiler (1993)” üzerinde çalışmaya başladı. Salgado, bu albümü hazırlarken 26 ülke gezerek geniş çaplı bir işçi profili çıkardı. Çalışmasının genel yapısına bakıldığında albümü üç temel bölüm üzerine inşa ettiği görülür. Tercih edilen ülkeler bu bölünmeyi dolaylı olarak yansıtır. Fransa gibi sanayisi gelişmiş ülkelerdeki işçilik; Rusya gibi eski doğu bloğu ülkelerde sanayileşmiş, ancak görece eski teknolojiye dayalı işçilik ve üçüncü dünya ülkelerinde genellikle tarıma dayalı işçilik.

1997 yılında Brezilya’da topraklarının geri verilmesi için mücadele eden köylüleri fotoğrafladığı “After Terra: Struggle of The Landless/Yurtsuzların Mücadelesi” çalışmasını gerçekleştirdi ve albümleştirdi. 2000 yılında, 41 ülkede vatansız insanların, göçmenlerin, mültecilerin ve onların çocuklarının portrelerinden oluşturduğu “Migrations and The Children/Göçmenler ve Çocuklar” albümünü yayınladı.

2002 yılında çocuk felcinin kökünü kazımak için gerçekleştirilen evrensel kampanyayı fotoğrafladığı belgesel çalışmasını tamamladı. Salgado, bu çalışmayı gerçekleştirmek amacı ile Somali, Sudan, Hindistan, Kongo ve Pakistan gibi ülkeleri gezdi.

Salgado’nun çalışma yöntemi ve sanatı

Sebastião Salgado, çalışma yöntemleriyle pek çok çağdaşından ayrılan bir yaklaşıma sahip. Salgado’ya göre projelerinde iyi sonuca ulaşmak, fotoğraflanan insan ile kurulan ilişkiye bağlı. Bu yüzden Salgado çalışmalarını gerçekleştirirken, fotoğraflayacağı kişilerle benzer koşullarda yaşıyor; onların yolculuk ettiği şekilde yolculuk ediyor. Genellikle uzun soluklu olan projelerinin tüm giderlerini kendi bütçesinden karşılıyor.

Salgado’nun çalışmalarına geniş bir perspektifle bakıldığında, kendi ideolojisini fotoğraflarına yansıttığını söylemek mümkün. Other Americans’da, Amerika kıtası ile özdeş olan kıta ile aynı isimli ülkenin karşısında ötekilik, The Workers çalışmasında ise, onun deyişi ile “milenyumun eşiğinde çalışan ve üreten sınıfın durumu” görülür.

Salgado’nun fotoğraf çalışmalarının içeriksel ve biçimsel yapısında Meksika’da temelleri atılan, öncülleri Rivera, Siqueros ve Orozco gibi ressamlar olan ve Meksika Yeni Gerçekçiliği olarak da adlandırılan ekspresyonist yaklaşımın izleri bulunur. Seçilen konuların Marksizm ile ilişkisi olması, biçimsel açıdan kimi zaman göze batacak kadar koyu tonları ve dışavurumcu etkileri vurgulaması bunun göstergeleri olarak kabul edilebilir. Salgado’nun başarısının diğer bir sırrı da entelektüel birikimini pozitif bir biçimde çalışmalarına yansıtmasıdır. Ekonomi alanındaki birikimi, yoksulluk, üçüncü dünya ve sanayileşme kavramlarına eleştirel yaklaşımını belli bir paradigma içine oturtmasını sağlamıştır. (Kaynak: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi web sitesi)